Juan D’Arienzo

O βασιλιάς του ρυθμού

To 1935 o Juan D’Arienzo ήταν 34 χρονών. Μέχρι τότε δεν είχε καταφέρει πολλά, ήταν σχετικά άσημος, μέσα σε λίγο καιρό όμως εκτινάχθηκε στο ζενίθ της δόξας απολαμβάνοντας τη μεγάλη του φήμη και τις τιμές που του απότιαν τα πλήθη χορευτών που χόρευαν στις πίστες. Τι είχε συμβεί; Την προηγούμενη δεκαετία το τάνγκο είχε παρακμάσει, δεν υπήρχε δημιουργική πνοή και ο χορός είχε παραμεριστεί. Το αλήτικο, παιχνιδιάρικο ύφος των πρώτων χρόνων είχε εκτοπιστεί από τη μελαγχολία και την ποιητική τροπή που είχαν πάρει οι στίχοι, ενώ η μάγκικη φυλή των compadritos είχε παραγκωνιστεί από τις ενορχηστρώσεις μιας μουσικής που γινόταν όλο και πιο λόγια, περισσότερο ταιριαστή για ακρόαση, ή με τη φωνή να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο D’Arienzo, με τη συνδρομή του πιανίστα Rodolfo Biagi, που 3 χρόνια αργότερα θα έκανε δική του ορχήστρα, επέστρεψε στο ρυθμικό τέμπο των πρώτων τάνγκος επιβάλλοντας ένα ρυθμό πιο ζωντανό, μουσικά λιτό αλλά ιδιαίτερα χορευτικό, ώστε να μπορούν να χορέψουν ακόμη και όσοι δεν ήξεραν ακολουθώντας το ρυθμό και μόνο. Παλμός για τους χορευτές, αυτό ήταν το μυστικό, με τα όργανα να παίζουν όλα μαζί και το πιάνο κάποιες φορές να ξεχωρίζει ή το πρώτο βιολί να βγαίνει μπροστά χωρίς όμως να υπερβάλλει στον αυτοσχεδιασμό. Κι ακόμα παραμέρισε το ρόλο της φωνής, ενώ συχνά το κοινό διασκέδαζε με τους στίχους των τραγουδιών, που ήταν αστείοι ή και αμφιβόλου χιούμορ.
Ο D’Arienzo είχε φέρει στο τάνγκο έναν αέρα ευθυμίας, κρατώντας μία σκληρή γραμμή Lumfardo (αργκό του δρόμου) και δείχνοντας ποιος ήταν ο τρόπος των portenos. Όπως είπε το 1949, «Το τάνγκο πάνω απ’ όλα είναι ρυθμός, νεύρο, δύναμη. Το παλιό τάνγκο, αυτό της παλιάς Φρουράς, τα είχε όλα αυτά... Η προσπάθειά μου είναι να του ξαναδώσω τη ζωτικότητα που είχε τον παλιό καιρό. Κι η μεγαλύτερή μου περηφάνεια πως συνέβαλα στην αναγέννηση της λαϊκής μας μουσικής». Αν και ορμώμενος από το παρελθόν υπήρξε ανατρεπτικός και γι’ αυτό δέχθηκε κριτική, τον κατηγόρησαν ότι η μουσική του ήταν απλή και ότι έπαιζε πολύ γρήγορα. Η αλήθεια είναι πως δεν είχε το στιλ των σοφιστικέ μουσικών της εποχής του, ούτε τη σοβαρότητα διευθυντή ορχήστρας, αντίθετα έμοιαζε με καρικατούρα και χοροπηδούσε στη σκηνή σαν αγριάνθρωπος. Ίσως η μουσική του να είναι παραπλανητική, μπορεί όντως να γελαστεί κανείς και να τη θεωρήσει επιφανειακή, γρήγορη, απλή. Τότε όμως δεν θα έχει καταλάβει τη μαεστρία ενός συνθέτη - διευθυντή ορχήστρας, που έβγαλε τον κόσμο στις πίστες όχι επειδή ήταν «εύκολος», αλλά επειδή η μουσική του έκρυβε έναν πλούτο παιχνιδιού, εκφραστικών μέσων και δυναμικών. Όπως είχε πει και ο μεγάλος Anibal Troilo: «Γελάστε, αν θέλετε, μα χωρίς αυτόν θα ήμασταν όλοι χωρίς δουλειά».Ο βασιλιάς του ρυθμού, όπως τον αποκαλούν, άνοιξε ένα δρόμο επιβάλλοντας στους μουσικούς της εποχής του να τον ακολουθήσουν. Επηρέασε τις μεγάλες ορχήστρες και αποτέλεσε τη μηχανή που οδήγησε στην έκρηξη της χρυσής δεκαετίας του ’40. Είναι διασκεδαστικό να τον παρακολουθείς να διευθύνει κι ακόμα περισσότερο να τον χορεύεις.